Radyoloji

Röntgen, vücudunuzdaki yapıların, özellikle de kemiklerin görüntülenmesini sağlayan hızlı, acısız bir testtir.

Röntgen ışınları vücudunuzdan geçebilir. Ancak, içinden geçtikleri materyalin yoğunluğuna bağlı olarak emilirler. Kemik ve metal gibi yoğun materyaller, röntgen filmlerinde beyaz görünür. Ciğerlerdeki hava siyah görünür. Yağ ve kas gri tonlarında görünür.

Bazı röntgen testi türlerinde; röntgen filmlerinde daha fazla ayrıntı elde etmek için vücuda iyot veya baryum gibi kontrast maddeler verilir. Kontrast madde, bazı kişilerde yan etkilere yol açabilir. Röntgen ışınları aynı zamanda düşük dozda radyasyona maruz kalmanızı sağlayabilir. Ancak, bu testlerin faydaları risklerinden çok daha fazladır.

Niçin, Neden Yapılır?

Röntgen teknolojisi vücudun birçok bölümünü incelemede kullanılır.

Kemikler ve dişler

Kırıklar ve enfeksiyonlar. Kemiklerdeki ve dişlerdeki kırıklar ve enfeksiyonlar, birçok durumda röntgen filmlerinde açıkça görünür.
Artrit. Eklemlerinizin röntgen filmleri, artrit belirtilerini ortaya koyabilir. Yıllar boyunca çekilen röntgen filmleri, doktorunuzun, artritin kötüleşip kötüleşmediğini belirlemesine yardımcı olabilir.
Diş çürümesi. Diş hekimleri, dişlerdeki çürükleri kontrol etmek üzere röntgen kullanır.
Osteoporoz. Özel röntgen testi türleri kemiklerinizin yoğunluğunu ölçebilir.
Kemik kanseri. Röntgen aynı zamanda kemiklerinizdeki tümörleri gösterebilir.

Göğüs

Akciğer enfeksiyonları veya sorunları. Zatürre, tüberküloz veya akciğer kanseri gibi sorunların belirtileri göğüs röntgenlerinde görülebilir.
Meme kanseri. Mamografi, meme dokusunu incelemek üzere kullanılan özel bir röntgen testi tipidir.
Kalp büyümesi. Konjestif kalp yetmezliğinin belirtilerinden biri, röntgen filmlerinde açıkça görülen kalp büyümesidir.
Damar tıkanması. İyot içeren bir kontrast madde verilmesi, dolaşım sisteminin kesitlerini röntgen filminde görülebilecek şekilde aydınlatmaya yardımcı olabilir.

Karın

Sindirim sistemi problemleri. Bir içecek veya lavman ile verilen kontrast madde olan baryum, sindirim sisteminin herhangi bir yerindeki problemleri görüntülemeye yardımcı olabilir.
Yutulan nesneler. Çocuğunuz bir anahtar veya bozuk para gibi bir şey yuttuğu takdirde, röntgen filmi; söz konusu nesnenin yerini gösterebilir.

Riskler

Radyasyona maruz kalma

Yüksek dozda radyasyona maruz kalmak, kansere yol açabilecek hücre mutasyonlarına sebep olabileceğinden, röntgenin güvenli olmadığından endişe edebilirsiniz. Ancak, röntgen filmi çekilirken maruz kaldığınız radyasyon miktarı çok az olduğundan, vücudunuzdaki hücrelere zarar gelme riski aşırı derecede düşüktür.

Bununla beraber, hamileyseniz veya hamile olabileceğinizden şüpheleniyorsanız, röntgen çektirmeden önce doktorunuzu bilgilendirin. Teşhis amaçlı birçok röntgenin doğmamış bir bebek için oluşturduğu risk düşük olmasına rağmen, doktorunuz; beklemenin mi, yoksa ultrason gibi başka bir görüntüleme testi kullanmanın mı, daha iyi olduğuna karar verebilir.

Kontrast madde

Bazı kişilerde; kontrast madde verilmesi aşağıdaki gibi yan etkilere yol açabilir:

Sıcaklık veya kızarma hissi
Ağızda demir tadı
Denge kaybı
Bulantı
Kaşıntı
Ürtiker
Nadiren, kontrast maddeye karşı aşağıdaki gibi şiddetli tepkiler görülür:

Ciddi derecede düşük tansiyon
Anafilaktik şok
Kalp krizi
Nasıl Hazırlanacaksınız

Nasıl Hazırlanılır?

Farklı röntgen türleri, farklı hazırlıklar gerektirir. Ayrıntılı bilgi için doktorunuza veya hemşirenize danışın.

Ne giyilmeli?

Genellikle, vücudun muayene edilmesi gereken bölümündeki giysiler çıkarılır. Muayene esnasında, hangi alanın röntgen filminin çekildiğine bağlı olarak bir hastane elbisesi giyilebilir. Aynı zamanda takıların, gözlüklerin ve röntgen filminin görüntüsünü bozabilecek herhangi bir metal nesnenin çıkartılması istenebilir; zira bu nesneler, röntgen filminde görünür.

Kontrast madde

Bazı röntgen türlerinde; çekimden önce, kontrast madde adlı bir sıvı verilir. Baryum ve iyot gibi kontrast maddeler, vücudun belirli bir bölümünü röntgen filminde vurgulamaya yardımcı olur. Kontrast madde; ağız, enjeksiyon veya lavman yoluyla alınabilir.

Neler Yaşayacaksınız

Neler Bekleyebilirsiniz

Röntgen filmi çekilirken

Röntgen filmleri; röntgen cihazı bulunan birçok doktor muayenehanesinde, diş hekimi muayenehanelerinde, acil servislerde ve hastanelerde çekilir. Makine, vücuttan geçen güvenli bir seviyede radyasyon patlaması oluşturur ve görüntüyü, bir film veya özel bir plaka üzerine kaydeder. Vücudunuzdan geçen röntgen ışınlarını hissetmezsiniz.

Bir teknisyen, gerekli görünümü elde edecek şekilde vücudunuzun konumunu ayarlar. Düzgün bir pozisyonda durmanızı sağlamak için yastıklar veya kum torbaları kullanabilir. Röntgen ışınlarına maruz kalma esnasında; görüntünün bulanıklaşmasını önlemek için hareketsiz kalarak nefesinizi tutmanız gerekir.

Bir röntgen prosedürü; kemik röntgeni için yalnızca birkaç dakika ya da kontrast madde kullanılan prosedürler gibi daha kapsamlı tetkikler için bir saatten uzun sürebilir.

Çocuğunuzun röntgen filminin çekilmesi

Çocuğunuzun röntgen filmi çekildiği takdirde; sabit kalmasını sağlamak için, kayışlar veya başka sabitleme teknikleri kullanılabilir. Bunlar; çocuğunuza zarar vermeyecek ve çocuğun röntgen ışınlarına maruz kalma esnasında hareket etmesi nedeniyle zorunlu olacak işlem tekrarını önleyecektir. Test esnasında çocuğunuzun yanında kalmanıza izin verilebilir. Röntgen ışınlarına maruz kalma esnasında odada kalırsanız, gereksiz maruz kalmadan korunmanız için kurşundan yapılma bir önlük giymeniz istenir.

Röntgenden sonra

Bir röntgen filmi çekildikten sonra; genellikle, normal faaliyetlerinize devam edebilirsiniz. Rutin röntgen ışınlarının genellikle yan etkileri bulunmamaktadır. Bununla beraber, röntgen çekiminden önce, kontrast madde verildiği takdirde enjeksiyon alanında ağrı, şişme veya kızarma görürseniz doktorunuzu arayın. Röntgen prosedürünüzle ilgili olarak bekleyebileceğiniz diğer belirtiler ve semptomlarla karşılaşma riskleriniz hakkında doktorunuza danışın.

Sonuçlar

Röntgenler, filmler üzerine veya bilgisayarlarda dijital olarak kaydedilir. Dijital görüntüler dakikalar içerisinde ekranda görülebilir. Tipik olarak bir radyolog, sonuçları görüntüleyerek yorumlar ve sonuçları size açıklayacak olan doktorunuza bir rapor gönderir. Acil bir durumda röntgen sonuçlarınız birkaç dakika içerisinde doktorunuza ulaştırılabilir.